Սեռական ճանապարհով փոխանցվող ինֆեկցիաները տարածված են ամբողջ աշխարհում: Փոխանցման ուղին սեռական հարաբերությունն է (հեշտոցային, բերանային կամ անալ):
Կան մի շարք ՍՃՓԻ-ներ, որոնցից են.
Ստորև ներկայացնում ենք սեռական ճանապարհով փոխանցվող հավանական ինֆեկցիաներն ու նրանց վարակման ուղիները.
ՍՃՓԻ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
Կոկորդի խլամիդիա (Throat chlamydia) |
+ |
|||||||
Կոկորդի գոնոռեա (Throat gonorrhea) |
+ |
|||||||
Հերպես (Herpes) |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
|
Մարդու պապիլոմովիրուս (HPV) |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
|||
Սիֆիլիս (Syphilis) |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
|||
Խլամիդիա(Chlamydia) |
+ |
+ |
+ |
+ |
||||
Գոնոռեա (gonorrhea) |
+ |
+ |
+ |
+ |
||||
Ցայքի ոջիլ (Crab louse) |
+ |
+ |
+ |
|||||
Քոս (Scabies) |
+ |
+ |
+ |
|||||
Հեպատիտ B (Hepatitis B) |
+ |
+ |
+ |
|||||
Մարդու պապիլոմավիրուս (HIV) |
+ |
+ |
+ |
|||||
Տրիխոմոնիազ (Trichomoniasis) |
+ |
|||||||
Ամիոբա (Amebiasis) |
+ |
|||||||
Cryptosporidiosis |
+ |
|||||||
Giardiasis |
+ |
|||||||
Հեպատիտ A (HepatitisA) |
+ |
|||||||
Շիգիլիոզ (Shigellosis) |
+ |
|||||||
Հեպատիտ C (HepatitisC) |
+ |
+ |
1. հեշտոցային,
2. բերանային (երբ տղամարդն է կատարում),
3. բերանային (երբ կինն է կատարում),
4. բերանային (երբ տղամարդուն են կատարում),
5. բերանային (երբ կնոջն են կատարում),
6. անալ (ակտիվ),
7. անալ (պասիվ),
8. լեզու-հետանցքային:
ՍՃՓԻ ախտաբանաֆիզիոլոգիական ճանապարհն համարվում է առնանդամի, հեշտոցի, ուղիղաղիքի և միզուղիների լորձաթաղանթի հետ շփումը: Ավելի քիչ, սակայն նույնպես վարակման ուղի են համարվում բերանի խոռոչի, կոկորդի և շնչուղիների լորձաթաղանթները: Հետևաբար, սեռական արտազատուկի աննշան շփումն անգամ վերոնշյալ լորձաթաղանթներին համարվում է ինֆեկցիայի փոխանցման պատճառ: Ընդունված է կենտրոնանալ միայն հեշտոցային սեռական հարաբերությունից հետո առաջացած ինֆեկցիաների վրա, սակայն, միաժամանակ, պետք է ամրագրել, որ ավելի հեշտ է ինֆեկցիայի անցումը բերանից` սեռական օրգաններ, և` հակառակը: Երբեմն մաշկի շփումն է համարվում փոխանցման ուղի, և սա տեղի է ունենում հատկապես հերպեսի և պապիլոմաների ժամանակ: Իրավամբ ՍՃՓԻ փոխանցվում են տարբեր տեսակի սեռական հարաբերությունների ժամանակ, սակայն, այնուհետև փոխանցման ուղին կարող է փոխվել: Օրինակ. մարդկային իմունոդիֆիցիտային վիրուսով վարակը տեղի է ունենում սեռական հարաբերության հետևանքով, այնուհետև կինը կարող է վարակել իր երեխային հղիության կամ կրծքով կերակրելու ժամանակ: Շատ կարևոր է ուշադրություն դարձնել այն փաստին, որ ոչ բոլոր ՍՃՓԻ ունեն ախտանշաններ: Որոշ ինֆեկցիաներ լինում են անախտանիշ և այս ժամանակաշրջանը կարող է նպաստել վարակի տարածմանը: Չբուժված ՍՃՓԻ կարող են առաջացնել քրոնիկական պրոստատիտ և անպտղություն: Յուրաքանյուր ինֆեկցիա ունի իր գաղտնի շրջանը, որի ընթացքում սեռական հարաբերությունը նույնպես համարվում է փոխանցիկ: Անախտանիշ կարող են լինել խլամիդիան, գոնոռեան, սիֆիլիսը, տրիխոմոնիազը և հերպեսը:
Կանխարգելման համար խորհուրդ է տրվում.